مس، برنج و برنز که به عنوان «فلزات قرمز» شناخته میشوند، ممکن است در نگاه اول یکسان به نظر برسند، اما در واقع کاملاً با هم متفاوتند.
بسیاری از افراد با شکل ظاهری این فلزات و همچنین کاربردهای و ویژگی آنها آشنایی ندارند.
مس به خاطر زیبایی و کارایی فوق العاده ایی که دارد بسیار شناخته شده است. برنج و فسفر برنز دو نوع از آلیاژ های مس هستند که دارای برخی از خصوصیات مس هستند اما تفاوت هایی با هم دارند.
آشنایی با مهم ترین ویژگی های مس
• مقاوم در برابر باکتری ها
• مقاوم در برابر خوردگی و پوسیدگی
• شکل گیری فوق العاده
• مقاومت بسیار بالا
• رسانای خوب جریان برق و گرما
چه محصولاتی به وسیله مس تولید می شوند؟
• سیم های برق
• وسایل پخت و پز
• لوله و لوله کشی
مس در قدیم چه کار برد هایی داشته است؟
• تصفیه آب
• استرلیزه کردن زخم
مواد به کار رفته در این آلیاژ ها
• برنچ : مس + زینک
• فسفر برنز: مس+ قلع+ فسفر
• مقدار مس به کار رفته در فسفر برنز بیشتر از برج است.
رنگ آلیاژ ها
• برنج: زرد تیره
• فسفر برنز: طلایی مایل به قرمز
فواید برنج
• بازیافت بسیار راحت
• خاصیت چکشخواری بیشتری نسبت به برنز دارد
• درجه ذوب پایین تر
فواید برنز
• نسبت به برنج سختی و مقاومت بیشتری دارد
• همچنین اصطکاک کمتری با فلزات برقرار می کند
• فسفر برنز درجه ذوب بالا تری دارد
آشنایی بیشتر با مس
مس، به علت هدایت الکتریکی و حرارتی بالا، شکلپذیری مناسب و مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارد و برای طیف وسیعی از محصولات، استفاده میشود.
به دلیل مقاومت خوبی که فلز مس در برابر خوردگی دارد، از آن برای ساخت لولهها و اتصالات استفاده میکنند.
فلز برنج به دلیل شباهتش به طلا، معمولاً در مصارف تزئینی و همچنین، به خاطر دوام بالایی که دارد در ساخت آلات موسیقی، مورد استفاده قرار میگیرد.
برنز، به رنگ طلایی مات خود شناخته میشود. تشخیص تفاوت بین برنز و برنج به سبب حضور حلقههای کمرنگ در سطح برنز، ساده است.
با توجه به ویژگیها، مس را به راحتی میتوان لحیم کرد و با انواع روشهای گازی، قوس الکتریکی و مقاومتی، جوشکاری کرد. به علاوه، مس را میتوان به هر بافت و جلای دلخواهی پرداخت و صاف کرد.
بسته به مقدار ناخالصی، درجات مختلفی از آلیاژهای مس وجود دارند. ، به طور خاص، در مصارفی که به رسانایی و چکشخواری بالا نیاز است، از درجات مسِ بدون اکسیژن استفاده میشود.
از مهمترین ویژگیهای مس، توانایی مقابله با باکتریها است. پس از آزمایشهای گستردهی ضد میکروبی، متخصصان حفاظت از محیط زیست دریافتند که 355 نوعِ مختلف از آلیاژهای مس، توانستند 99.9% از باکتریها را طی 2 ساعت، از بین ببرند.
کاربردهای مس
مس، از جمله اولین فلزات کشفشده توسط انسان است. یونانیها و رومیها، این فلز را به صورت ابزار یا وسایل تزیینی درآوردند. شواهد تاریخی که از گذشته تا کنون وجود داشته، کاربرد مس را در استریلکردن زخمها و تصفیهی آب آشامیدنی نشان میدهد.
امروزه این فلز به علت توانایی بالای آن در انتقال برق، بیشتر در مصارف الکتریکی، مثل سیمکشیها استفاده میشود.
برنج
برنج، اساساً آلیاژی از مس به همراه مقداری روی است. انواع مختلف برنج، حاوی مقادیر متفاوتی از روی و سایر عناصر اضافی هستند.
این مخلوطهای مختلف، طیف وسیعی از خصوصیات و تنوعهای رنگی را ایجاد میکنند. افزایش مقادیر روی باعث افزایش مقاومت و چکشخواری برنج میشود.
رنگ فلز برنج، بسته به مقدار روی اضافه شده، میتواند از قرمز تا زرد متفاوت باشد.
اگر محتوای روی موجود در برنج از 32% تا 39% باشد، قابلیتهای گرمکاری برنج افزایش مییابد؛ اما قابلیتهای سردکاری محدود خواهد شد.
اگر برنج حاوی بیش از 39% روی باشد (مثل آلیاژ مونتز)، این فلز مقاومت بالا و چکشخواری پایینتری در دمای اتاق خواهد داشت.
برنج قلعدار
این آلیاژ، حاوی مس، روی و قلع است. قلع به منظور جلوگیری از رویزدایی (شست و شوی روی از آلیاژهای برنج) به این گروه اضافه میشود.
این آلیاژها عموماً برای ساخت اتصالات، سختافزارهای دریایی، قطعات دستگاه پیچ و محصولات مکانیکی مقاوم در برابر خوردگی استفاده میشوند.
برنز
برنز، آلیاژی است که عمدتاً از مس و سایر عناصر اضافی تشکیل میشود. در بیشتر موارد، عنصر اضافه شده قلع است، اما آرسنیک، فسفر، منگنز، آلومینیوم و سیلیکون نیز برای ایجاد خواص گوناگون به این فلز افزوده میشوند.
کاربردهای برنز
از برنز در ساخت مجسمهها، آلات موسیقی، مدالها و در مصارف صنعتی که اصطکاک پایینِ فلز، یک مزیت محسوب میشود، مانند بوشها و یاتاقانها استفاده میشود.
سایر آلیاژهای برنزی
برنز فسفر
این آلیاژ به طور معمول، دارای محتوای قلعی بین 0.5% تا 1.0% ، و محتوای فسفری بین 0.01% تا 0.35% است. این آلیاژها به سختی، سفتی، ضریب اصطکاک پایین، مقاومت بالا در برابر خستگی و دانههای ریز، شناخته میشوند.
قلع موجود در این آلیاژها باعث افزایش مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت کششی میشود و فسفر موجود در این آلیاژها باعث افزایش مقاومت در برابر سایش و سختی میشود.
از کاربردهای معمول این گروه از آلیاژها میتوان به استفاده در محصولات الکتریکی، دمندهها، فنرها، واشرها و تجهیزات مقاوم در برابر خوردگی اشاره کرد.
برنز آلومینیوم
این گروه از آلیاژها، دارای محتوی آلومینیوم بین 6 تا 12%، و آهن (در بیشترین حالت) 6% و نیکل (در بیشترین حالت) 6% هستند. ترکیب این عناصر باعث افزایش استحکام و مقاومت در برابر خوردگی و سایش میشود. این گروه، معمولاً در ساخت سختافزارهای دریایی، بلبرینگهای غلافی و پمپها استفاده میشوند.
برنز سیلیکون
این گروه از آلیاژها به طور معمول، حاوی 20% روی و 6% سیلیکون هستند. برنج قرمز، استحکام و مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارد و به طور گسترده در ساقهای سوپاپ استفاده میشود. برنز قرمز، بسیار شبیه به برنج قرمز است اما غلظت روی کمتری دارد. این آلیاژ، بیشتر در ساخت اجزای پمپها و والوها استفاده میشوند